|
|
|
Τελευταία νέα & εκδηλώσεις
|
|
|
|
|
|
|
|
Η εφημερίδα μας
|
|
|
|
ΟΦΙΤΙΚΑ ΝΕΑ
Δίμηνη έκδοση του
Μ.Π. Συλλόγου
Αλέξανδρος
Υψηλάντης
|
|
|
|
|
|
|
Οφίτικη διάλεκτος
|
Οφίτικη διάλεκτος
Πτυχές της γραμματικής δομής
μιας ποντιακής διαλέκτου
Ευχαριστίες
Με αίσθημα ευγνωμοσύνης θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε όλους εκείνους που με διάφορους τρόπους στήριξαν και βοήθησαν την εκπόνηση αυτής της μελέτης.
Κατ' αρχάς, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε το Ιστορικό Αρχείο της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών και το Κέντρο Ερεύνης των Νεοελληνικών Διαλέκτων και Ιδιωμάτων της Ακαδημίας Αθηνών και, ιδιαίτερα, την κυρία Χριστίνα Μπασέα-Μπεζαντάκου που μας διέθεσε για μελέτη το χειρόγραφο του I. Παρχαρίδη. Στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος οι κυρίες Αικατερίνη Κορδούλη και Μαρία Παπαχαραλάμπους μάς βοήθησαν στον εντοπισμό υλικού από το περιοδικό «Αστήρ του Πόντου» και άλλες γραπτές πηγές, και τις ευχαριστούμε θερμά για τη βοήθεια τους. Ευχαριστούμε τους εξωτερικούς μας συνεργάτες, Prof. Frans Plank και Dr. Βari@ Kabak του Πανεπιστημίου της Κόνστανζ, για τις εμπνευσμένες συζητήσεις που είχαμε σε θέματα γλωσσικής επαφής και τυπολογίας γλωσσών. Πολλές ευχαριστίες, επίσης, οφείλουμε και στην Taylor Bodleian Slavonic & Modern Greek Library του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και ιδιαίτερα στις ευγενικές βιβλιοθηκονόμους του που με υπομονή και προθυμία μας καθοδήγησαν στη μελέτη του αρχειακού υλικού του Dawkins.
Επίσης, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε ολόψυχα τον Πολιτιστικό και Μορφωτικό Σύλλογο «Αλέξανδρος Υψηλάντης» της Νέας Τραπεζούντας για τη φιλοξενία και την αμέριστη συμπαράσταση του σε όλα τα στάδια της έρευνάς μας από το 2003 μέχρι σήμερα. Ειδικότερα, οφείλουμε πολλές ευχαριστίες στο διοικητικό συμβούλιο και τα μέλη του Συλλόγου, κυρίους Βασίλη Παραδεισόπουλο, Βασίλη Εφραιμίδη, Βασίλη Ιωαννίδη, Μιχάλη Παπαργυρόπουλο, Δημοσθένη Σεϊταρίδη, Σταύρο Σταυριανίδη, Αριστείδη Τερζίδη και Βασίλη Τερζίδη τόσο για την πολύτιμη βοήθεια τους σε διάφορα πρακτικά ζητήματα της έρευνας όσο και για την ουσιαστική συμβολή τους στην εύρεση πληροφορητών/-τριών και τη διεξαγωγή των συνεντεύξεων. Ένα μεγάλο ευχαριστώ ανήκει δικαιωματικά στους πληροφορητές και τις πληροφορήτριές μας, αλλά και σε όλους τους κατοίκους του χωριού, χωρίς τη συνδρομή των οποίων αυτή η μελέτη δε θα είχε πραγματοποιηθεί.
Για τη γενναιόδωρη στήριξη του σε διάφορα πρακτικά ζητήματα και για τα μέσα που μας διέθεσε, καθώς και για τις πολύτιμες συμβουλές και τις ενδιαφέρουσες συζητήσεις πάνω σε θέματα της ιστορίας του Όφι και των Οφιτών ευχαριστούμε τον κύριο Ιωάννη Μεγαλόπουλο.
Επίσης, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση για την οικονομική υποστήριξη μέρους της ερευνάς μας μέσω του Προγράμματος «Μελέτες 2009», και ιδιαίτερα τα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής για την εμπιστοσύνη τους στην ερευνητική μας πρόταση.
Η δημοσίευση της μελέτης μας θα ήταν αδύνατη χωρίς την υποστήριξη του Εκδοτικού Οίκου των Αδελφών Κυριακίδη, που με ειλικρινή αγάπη για την οφίτικη παράδοση και γλώσσα ανέλαβε την έκδοση αυτού του βιβλίου.
Ένα μεγάλο μέρος αυτής της έρευνας εκπονήθηκε το διάστημα που υπηρετούσαμε στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Ευχαριστούμε τους: Χασάν Καϊλή, Σοφία Πρόκου, Χρυσούλα Παπαδοπούλου και Ιωάννη Σεϊμένη, για την υποστήριξη τους σε διάφορες φάσεις της έρευνας μας.
Τέλος, οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στην Ελένη-Κλέλια Χαϊμέλη και τη Σέβη Λουΐζου για τη βοήθεια τους στην έρευνα πεδίου στη Νέα Τραπεζούντα το Μάιο του 2009, και στον Κωνσταντίνο Κακαρίκο και το Γιώργο Μαρκόπουλο για τη συλλογή και αποδελτίωση κειμένων (παραμυθιών, παροιμιών, κ.ά.) της Οφίτικης Ποντιακής.
Η συγκεκριμένη μελέτη πραγματεύεται πτυχές της γραμματικής δομής της Οφίτικης Ποντιακής, όπως αυτές προέκυψαν από έρευνα σε κείμενα, αρχειακό υλικό, ημερολόγια, γραμματικές περιγραφές και άλλες δημοσιευμένες και αδημοσίευτες πηγές. Ειδικότερα, παρουσιάζονται πληροφορίες για την ταυτότητα της συγκεκριμένης διαλέκτου και των ομιλητών της, τη γεωγραφική περιοχή στην οποία ομιλούνταν πριν από την ανταλλαγή των πληθυσμών, και τη γεωγραφική της κατανομή σήμερα στον ελλαδικό χώρο. Επίσης, παρατίθενται οι πηγές και περιγράφεται ή μεθοδολογία στην οποία βασίστηκε η έρευνα. Στη συνέχεια περιγράφονται οι βασικές δομές της Οφίτικης σε φωνολογικό, μορφολογικό και συντακτικό επίπεδο με ιδιαίτερη εστίαση στα χαρακτηριστικά εκείνα (π.χ. μερική απώλεια του γένους, πτωτικοί συγκρητισμοί, κλιτές απαρεμφατικές δομές, διαφοροποιητική δήλωση υποκειμένου με βάση την οριστικότητα και τη διάκριση έμψυχου-άψυχου, σχηματισμός ερωτηματικών προτάσεων με τον δείκτη μι, κ.λπ.), τα οποία ανέπτυξε είτε ως αποτέλεσμα εσωτερικής εξέλιξης είτε ως αποτέλεσμα γλωσσικής επαφής με την Τουρκική. Η μελέτη καταδεικνύει ότι ψήγματα γραμματικών δομών από την Οφίτικη του Πόντου διασώζονται στην Οφίτικη που ομιλείται στον ελλαδικό χώρο.
*
Η Ανθή Ρεβυθιάδου είναι Επίκουρη Καθηγήτρια Γλωσσολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ο Βασίλειος Σπυρόπουλος είναι Λέκτορας Γλωσσολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
|
|
|
|
|